‘Restschuld en de woningmarkt’

Nu het consumentenvertrouwen in de woningmarkt weer wat opkrabbelt, moeten we voorkomen dat de restschuldenproblematiek het herstel onnodig belemmert. Dat kan zonder extra financiële risico’s.

Willen
De Eigen Huis Marktindicator meet het consumentenvertrouwen op de woningmarkt. Na een historisch dieptepunt van 51 in december 2012, is de indicator inmiddels opgekrabbeld tot 57. Nog niet florissant, maar het is een eerste teken van vertrouwensherstel. Dit houdt concreet in dat méér mensen plannen maken om een huis te kopen. Sommigen willen groter gaan wonen, anderen kleiner. En nog weer anderen willen nu toch eindelijk eens bij hun ouders weg.

Kunnen
Een huis kopen is echter niet alleen een kwestie van willen maar ook van kunnen. Het feit dat tegen een miljoen huishoudens inmiddels met hun huis onder water staan, is een van de redenen waarom sommige mensen misschien wel willen, maar niet kunnen verhuizen. De banken financieren namelijk de restschuld niet of nauwelijks mee in de hypotheek voor de nieuwe woning. Ondanks het feit dat de Gedragscode Hypothecaire Financieringen (GHF) dat wél toestaat. Uiteraard binnen de reguliere inkomensnormen. Die mogelijkheid biedt de GHF niet voor niets. Als restschulden niet kunnen worden meegefinancierd, belemmert dit immers onnodig de doorstroming. Hierdoor wordt het beginnend herstel van de woningmarkt bij voorbaat de kop in gedrukt, evenals de arbeidsmobiliteit. Beide zijn slecht als we ons met succes uit de recessie willen werken.

Remedie
De oplossing is simpel. Vereniging Eigen Huis heeft twee voorstellen:
•Mensen die op dit moment met hun huis onder water staan en een hypotheek hebben waarop Nationale Hypotheek Garantie (NHG) zit, moeten hun restschuld kunnen meenemen naar een nieuwe hypotheek met NHG.
•Klanten van banken die op dit moment onder water staan met hun huis moeten ook zonder NHG hun restschuld kunnen meenemen naar een nieuwe hypotheek bij dezelfde bank.
Het eerste voorstel is een overheidsbeslissing, die minister Blok wat ons betreft morgen kan nemen. Het tweede voorstel doet een dringend beroep op het maatschappelijke verantwoordelijkheidsbesef van de banken.

Risico’s
Belangrijk is te beseffen dat deze voorstellen geen extra financiële risico’s meebrengen. In ons voorstel neemt een huiseigenaar zijn (potentiële) restschuld mee van zijn oude naar zijn nieuwe huis. Van zijn oude naar zijn nieuwe hypotheek. De (potentiële) restschuld wordt hier niet groter door. Noch voor de huiseigenaar, noch voor de NHG en/of de bank, noch voor het financiële systeem als geheel, nemen de risico’s toe. Integendeel: door te voorkomen dat de restschuldproblematiek het herstel van de woningmarkt belemmert, alsook de arbeidsmobiliteit, profiteert ook de economie als geheel. En het afsluiten van een nieuwe hypotheek is ook een goed moment om orde op zaken te stellen. Er ontstaat een extra prikkel om het hypotheekdeel voor de financiering van de restschuld versneld af te lossen omdat de rente maar 10 jaar aftrekbaar is. Daardoor neemt de kans dat hypotheken sneller worden afgelost alleen maar toe.

——————————————————————————–

Rob Mulder schreef deze column als directeur strategie en belangenbehartiging bij Vereniging Eigen Huis (VEH).